I. Nhu cầu cần có một Triết lý giáo dục mới cho Việt Nam
Việc đào tạo cho người Việt Nam nói chung, đặc biệt là giới trẻ nói riêng, trở thành những con người bản lĩnh, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm, sống có kỹ năng, có năng lực làm việc hiệu quả, có giá trị và đời sống nhân bản là điều hết sức cần thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay của Việt Nam. Nhà bác học Einstein từng cho rằng “…Dạy cho con người một chuyên ngành thì chưa đủ, bởi bằng cách đó, họ tuy có thể trở thành một cái máy khả dụng nhưng không thể trở thành một con người với đầy đủ phẩm giá”. Như vậy giáo dục con người thời nay cần phải chú trọng đến xây dựng năng lực và phát triển nhân cách để người học thành công, trở nên người có ích cho quốc gia-dân tộc và cho thế giới. Giáo dục Việt Nam hiện đang gặp nhiều khó khăn mà theo các giáo sư, tiến sĩ, các nhà giáo dục thì do Việt Nam đang thiếu một triết lý giáo dục con người rõ ràng và đúng hướng (xin xem bài viết Mười vấn đề lớn của giáo dục của nhà văn Nguyên Ngọc tại website http://kynangthanhnhan.com).
II. Giáo dục thành nhân - một Triết lý Giáo dục con người mới cho Việt Nam
Xuất phát từ nhu cầu đào tạo thực tế hiện nay của Việt Nam, Giáo Dục Thành Nhân ra đời để đáp ứng giáo dục mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Giáo Dục Thành Nhân gồm những lý luận về con người thành nhân, hệ giá trị thiết yếu, mục đích, mục tiêu, kết quả mong đợi, phương pháp đào tạo và khung tổng quát về nhận thức, thái độ và kỹ năng để giúp xây dựng con người thành nhân. Giáo Dục Thành Nhân cũng chỉ ra những lợi ích và phương thức ứng dụng thực tế nhằm giúp người học nâng cao giá trị bản thân, hướng đến cuộc sống thành công và hạnh phúc, đồng thời giúp thay đổi và phát triển xã hội Việt Nam theo hướng tốt đẹp và nhân bản hơn trong thời kỳ hội nhập quốc tế và trong thế kỷ 21 này.
III. Những lý luận nền tảng của Giáo dục thành nhân
1. Mục đích
Triết lý Giáo dục thành nhân là một cách tiếp cận mới về giáo dục con người. Mục đích của Giáo dục thành nhân (GDTN) là đào tạo giới trẻ và người lao động Việt Nam trở thành những con người có nhân cách trưởng thành và năng lực thành công. Nhân cách trưởng thành là có giả trị bản thân rõ ràng, biết sống vui vẽ, hữu ích cho gia đình, cộng đồng và xã hội, là có đời sống nhân bản và tinh thần trách nhiệm. Năng lực thành công là khả năng làm việc hiệu quả, là sự thành thạo và sáng tạo trong công việc, có tiềm năng phát triển nghề nghiệp và tiến xa trên con đường lập thân lập nghiệp.
2. Hệ giá trị thành nhân
Trong thời kỳ hội nhập quốc tế này và để sách vai cùng các nước phát triển, chúng ta mong muốn giới trẻ và người lao động Việt Nam sống có tấm lòng, có tinh thần trách nhiệm, sống lạc quan, có niềm tin vững vàng và thái độ tự tin. Chúng ta mong đợi họ có năng lực tốt, giỏi về chuyên môn, có sự kiên nhẫn, lòng tự trọng và biết tôn trọng người khác để đem lại thành công, hạnh phúc cho mình, cho mọi người và giúp phát triển đất nước. GDTN giúp xây dựng Hệ giá trị bản thân (Hệ giá trị Thành Nhân) gồm giá trị Tâm, giá trị Dũng, giá trị Năng, giá trị Tin, giá trị Nhẫn và giá trị Trọng. Đây được xem là Hệ giá trị cốt lõi giúp định hình giá trị cho giới trẻ và người lao động Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế này. Hệ giá trị thành nhân được mô tả tóm lược như sau:
- Giá trị Tâm (Kindness) là người tốt, là lòng tốt. Người có tâm là biết sống và làm việc tốt và hữu ích của con người lẫn thiên nhiên, là có đời sống yêu thương và lòng khoan dung.
- Giá trị Dũng (Courage) là lòng dũng cảm, sự can đảm, tức là dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm, đặc biệt là trong việc lập thân, lập nghiệp.
- Giá trị Năng (Ability) là năng lực, là hiệu quả trong công việc và cuộc sống. Giá trị Năng gồm Trí năng (tri thức), Kỹ năng (thành thạo về chuyên môn và có kỹ năng làm việc tốt) và Thể năng (sức khỏe).
- Giá trị Tin (Confidence) là tự tin, tin vào người khác, tin vào những giá trị của cuộc sống và tin cuộc sống sẽ luôn tốt đẹp, nghĩa là sống có niềm tin và tinh thần lạc quan.
- Giá trị Nhẫn (Patience) là kiên nhẫn, là kiên trì và bền bỉ trong suy nghĩ và hành động.
- Giá trị Trọng (Respect) là lòng tự trọng, sự tôn trọng người khác, biết quý trọng những gì mình đang có và biết trân trọng những gì người khác trao.
3. Khung logic để đạt được con người thành nhân
4. Vị trí của Hệ giá trị trong Giáo dục thành nhân
Hệ giá trị Tâm – Dũng – Năng – Tin - Nhẫn - Trọng là hệ giá trị cốt lõi, là nền tảng chi phối và định hướng cho toàn bộ quá trình Giáo dục thành nhân từ xác định mục đích, mục tiêu đến các hoạt động đào tạo kỹ năng và cả kết quả mong đợi trong Giáo dục thành nhân như mô hình tổng quát dưới đây:
5. Phương pháp giáo dục
Phương pháp giáo dục được áp dụng là phương pháp đào tạo WISE. Đây là phương pháp được hình thành dựa trên các phương pháp giáo dục hiện nay như giáo dục chủ động, giáo dục lấy học viên làm trung tâm, nhưng phương pháp WISE cụ thể và toàn diện hơn. Phương pháp WISE gồm 4 yếu tố: W = Work: Làm việc - Nghĩa là học viên vào lớp học là phải cùng nhau làm việc và tham gia các hoạt động của lớp. Ngoài lớp học, học viên chuẩn bị bài ở nhà, tìm kiếm thông tin, tài liệu; I = Initiative: Sáng Tạo, nghĩa dạy và học một cách sáng tạo. Giáo viên sáng tạo trong cách dạy và học viên sáng tạo trong cách học, trong cách thể hiện; S = Smile: Vui Cười - Dạy và học trong tinh thần vui vẻ và thân thiện qua trò chơi, bài hát, tiếng cười, lời khen…và E = Experience: Trải Nghiệm - học qua chia sẻ kinh nghiệm cá nhân, qua phân tích tình huống, qua những hoạt động cụ thể trong lớp để học viên cảm nhận và có sự trải nghiệm cho mình từ thấp lên cao.IV. Lời kết
GDTN là một triết lý giáo dục mới, toàn diện và nhân bản, rất phù hợp với giới trẻ và người lao động Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa này. GDTN phù hợp với tâm lý và xu thế thời đại là kết hợp truyền thống với hiện đại; Hội nhập quốc tế nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa, tinh thần và các giá trị của dân tộc Việt Nam; Xây dựng nhân cách trưởng thành nhưng vẫn hướng đến xây dựng năng lực thành công; Không dạy đạo đức thuần túy mà đào tạo giá trị bản thân, kiến thức, thái độ và kỹ năng thành nhân.
Tác giả: ThS. Hoàng Thanh Linh
Ghi chú:
· Giáo Dục Thành Nhân đã được in sách ở Nhà xuất bản Tri Thức, tác giả chỉ trích ngắn gọn.
· Mọi góp ý cho Giáo dục thành nhân có thể liên hệ trực tiếp qua số điện thoại 0913.615.488 hay qua e-mail: linh@kynangthanhnhan.com
website: http://kynangthanhnhan.com
· Giáo Dục Thành Nhân và Phương pháp WISE đã có Bản quyền tác giả do Cục Bản Quyền Tác Giả - Bộ Văn Hóa Thể Thao và Du Lịch, xin vui lòng ghi rõ nguồn khi sử dụng hay trích dẫn.
· Thạc sĩ Hoàng Thanh Linh hiện là giảng viên cơ hữu của Khoa Thương Mại, Đại Học Dân Lập Văn Lang và giám đốc Chương Trình Phát Triển Kỹ Năng Thành Nhân – Hội Dạy Nghề TP.HCM
 |
| Bản quyền tác giả về Giáo dục Thành Nhân |
 |
| Bản quyền tác giả về PP WISE |
